Blaaskanker onderzoek en behandeling

Vaak heeft de huisarts een urineonderzoek laten uitvoeren naar aanleiding van uw klachten. Wanneer dit onderzoek bij uw huisarts een vermoeden van blaaskanker oproept, wordt u verwezen naar de uroloog. De huisarts schrijft een verwijsbrief en maakt voor u een afspraak met de secretaresse van de uroloog.

U heeft misschien veel vragen aan de uroloog. Om u voor te bereiden op het gesprek, kunt u thuis de vragenlijst printen en ingevuld meenemen.

Onderzoek bij blaaskanker

Om de diagnose blaaskanker te kunnen stellen, zijn verschillende onderzoeken nodig. Niet iedereen heeft dezelfde voorgeschiedenis en klachten. Daarom doorloopt u een individueel onderzoekstraject. De uroloog bespreekt met u welke onderzoeken in uw situatie nodig zijn. Hierbij kan het gaan om een of meer van de volgende onderzoeken:

• cystocopie
  Een cystoscopie is een inwendig onderzoek van de plasbuis en de blaas. Het onderzoek wordt uitgevoerd met een cystoscoop. Dit is een dunne, holle buis die aangesloten is op een sterke lichtbron. Via een lens op het uiteinde van de cystoscoop kan de uroloog in de plasbuis en de blaas kijken.

Als er enige verdenking bestaat dat de tumor uitgezaaid is buiten de blaas, kunt u één of meer van de volgende onderzoeken krijgen:

• CT-scan
  Dit is een onderzoek met een computertomograaf (röntgentoestel) waarmee de urinewegen gedetailleerd in kaart worden gebracht.
• Echografie
  Dit is een onderzoek waarbij de blaas door middel van geluidsgolven in beeld wordt gebracht.
• MRI (Magnetic Resonance Imaging)
  Dit is een onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van een magneetveld in combinatie met radiogolven en een computer.
• Skeletscintigrafie (botscan)
  Dit is een onderzoek met radioactieve stoffen om uitzaaiingen van de tumor in de botten zichtbaar te maken.

Behandeling bij blaaskanker

Welke behandeling wordt gegeven, hangt af van het soort tumor, het stadium van de tumor en uw conditie. Vaak is een combinatie van behandelingen nodig. De meest toegepaste behandelingen bij blaaskanker zijn:

• operatie (chirurgie)
• cystecomie
• blaasspoeling met medicijnen
• bestraling (radiotherapie)
• chemotherapie

Hieronder leest u meer informatie over deze behandelingen.

Operatie (chirurgie)

Bij deze operatie wordt er via een cystoscoop de tumor in de blaas verwijderd. De uroloog brengt een cystoscoop in de plasbuis om de blaas te bekijken. Daarna schuift hij door de cystoscoop een speciaal elektrisch lisje, waarmee de blaastumor wordt verwijderd.
Folder operatie van een blaastumor (TUR-Blaastumor)

Cystectomie

Bij deze operatie wordt de blaas operatief verwijderd en een kunstmatige blaas (=neoblaas) of een kunstmatige uitgang voor de urine (=stoma) aangelegd.

Deze operatie wordt niet uitgevoerd in het Ommelander Ziekenhuis Groningen. Uw uroloog zal u verwijzen naar andere ziekenhuizen (Het Universitair Medisch Centrum Groningen of het Refaja Ziekenhuis in Stadskanaal).

Blaasspoeling met medicijnen

Voor een blaasspoeling wordt eerst een blaaskatheter ingebracht. Via de katheter (dunne slang) loopt alle urine uit de blaas. Daarna worden medicijnen, die opgelost zijn in een vloeistof, in de blaas gebracht. Na het inbrengen van de medicijnen wordt de katheter meteen weer verwijderd. Als de blaas goed leeg blijft, kunnen de medicijnen de hele blaaswand bereiken en zij hebben daardoor een beter effect.

Het aantal blaasspoelingen dat nodig is, is afhankelijk van het risico op terugkeer van de tumor en verschilt van patiënt tot patiënt.

Er zijn twee soorten medicijnen die gebruikt kunnen worden bij een blaasspoeling, namelijk:

• BCG
  BCG is een oplossing van verzwakte tuberculose bacteriën. Door het BCG in uw blaas te brengen, wordt uw eigen afweer tegen kwaadaardige cellen van het slijmvlies verhoogd.
  
• Mitomycine
  Mitomycine is een kankerremmende stof (cytostaticum). De tumor keert dikwijls niet meer terug of het duurt langer voordat deze terugkeert. De blaasspoeling met Mitomycine is een vorm van chemotherapie.
  

Bestraling (radiotherapie)

Het doel van bestraling is de aanwezige kankercellen in de blaas te vernietigen, maar gezonde cellen zo veel mogelijk te sparen. De bestraling kan uitwendig of inwendig worden uitgevoerd.

• Uitwendige bestraling
  Het te behandelen gebied, de blaas, wordt van buitenaf en door de huid heen bestraald. Deze bestraling kan zowel genezend als klachtenverminderend zijn. Voor deze behandeling is geen opname in het ziekenhuis nodig.
• Inwendige bestraling
  Bij inwendige bestraling wordt radioactief materiaal in of bij de tumor geplaatst en vindt bestraling van binnenuit plaats. Deze bestraling kan zowel genezend als klachtenverminderend zijn. Voor deze behandeling is vaak opname in het ziekenhuis nodig.

De uitwendige bestraling komt meer voor dan de inwendige bestraling. Beide behandelingen kunnen we u niet geven in het Ommelander Ziekenhuis. Uw uroloog zal u verwijzen naar een ander ziekenhuis (het Universitair Medisch Centrum Groningen of het Medisch Centrum Leeuwarden). Tijdens de periode waarin u wordt bestraald, staat u onder controle van de behandelende specialisten van het betreffende ziekenhuis. Na de bestralingsperiode zal u worden gecontroleerd door uw uroloog van het Ommelander Ziekenhuis.

Bijwerkingen van bestraling kunnen zijn:

• pijn bij het plassen
• vaker moeten plassen
• huidreactie
• diarree met slijm en bloed
• vermoeidheid

Chemotherapie

Chemotherapie is de behandeling van kanker met celdodende of celdelingremmende medicijnen (cytostatica). Er zijn verschillende soorten cytostatica, elk met een eigen werking. De medicijnen kunnen op verschillende manieren worden toegediend, bijvoorbeeld per infuus, als tablet of per injectie. Via het bloed verspreiden zij zich door uw lichaam, zo kunnen zij op vrijwel alle plaatsen in uw lichaam kankercellen bereiken. Vaak worden combinaties van verschillende medicijnen gegeven.

Chemotherapie wordt bij blaaskanker vrijwel alleen toegepast als uiterste behandeling, dat wil zeggen wanneer de ziekte niet meer te genezen is. De behandeling is dan gericht op het remmen van de ziekte en/of verlichting van de klachten. Bij een deel van de patiënten worden de uitzaaiingen door chemotherapie kleiner.
Deze behandeling voeren wij uit in het Ommelander Ziekenhuis.

Psychosociale zorg

De diagnose kanker grijpt diep in het leven van mensen. Ook de vaak belastende behandelingen hebben invloed op het psychische en sociaal welbevinden. De ziekte vergt veel van het aanpassingsvermogen van mensen. De wijze waarop u omgaat met de gevolgen van de diagnose en de behandeling heeft invloed op de kwaliteit van leven. Iedere kankerpatiënt staat voor de opgave een nieuw evenwicht te vinden in het leven. Psychosociale zorg richt zich op het ondersteunen bij weer vinden van balans in uw leven.

U kunt binnen het Ommelander Ziekenhuis op verschillende manieren ondersteuning krijgen op het gebied van de psychosociale zorg.

• Nurse Practioner Oncologie of Verpleegkundig Specialist Oncologie
• Medisch Maatschappelijk werk
• Medische Psychologie

U kunt ook terecht bij Patiëntenvereniging Waterloop voor psychosociale zorg.