Borstkanker
Het lichaam bestaat uit miljarden bouwstenen: de cellen. Elke menselijke cel bevat erfelijk materiaal. Dat noemen we genen. Deze genen bepalen welke rol die specifieke cel in een mensenlichaam heeft: een cel van een melkklier heeft een andere rol dan een cel van een spier. Genen geven ook aan wanneer een cel moet delen en wanneer die deling moet stoppen. Ons lichaam maakt namelijk voortdurend nieuwe cellen, er zijn er dagelijks miljoenen celdelingen.
Bij zo veel celdelingen kan er iets misgaan. Meestal kan het lichaam dat zelf repareren, maar soms schiet het beschermingssysteem te kort. Dan zitten er fouten in de genen, waardoor een cel zich te veel kan delen of zich zelfs helemaal ongeremd blijft delen. Vervolgens ontstaat er een gezwel of tumor.
Bij borstkanker breiden de tumorcellen zich eerst uit in de melkgangen en klierkwabben. Vervolgens ontstaan er verbindingen tussen de tumorcellen. Daarna verspreiden ze zich in het omringende borstweefsel en vernietigen dat. Nog weer later komen ze terecht in de lymfebanen en soms ook in de bloedvaten. Ze kunnen ze zich elders in het lichaam nestelen. Daar vormen ze dan uitzaaiingen, oftewel metastasen.
Een tumor kan goed- of kwaadaardig zijn. Goedaardige cellen veroorzaken wel een zwelling, maar groeien niet door andere weefsels heen en verspreiden zich niet door de rest van het lichaam. Kwaadaardige cellen groeien overal in en hebben de neiging zich door de rest van het lichaam te verspreiden. Wanneer deze ‘foute' cellen zich gaan vermenigvuldigen, vormen ze een kwaadaardige zwelling; een carcinoom.
Soorten borstkanker
Er zijn allerlei soorten borstkanker. Sommige soorten komen veel voor, andere zijn zeldzaam. Ze worden onderverdeeld naar de plaats waar ze ontstaan of groeien, de vorm waarin ze groeien en de mogelijkheid van uitzaaiingen. "Ductaal" betekent dat de kanker is ontstaan in een melkgang. "Lobulair" betekent dat de plaats van ontstaan een melkklier is. "In situ" betekent dat de kanker beperkt is tot de plaats van ontstaan. "Invasief" betekent dat de kanker zich verder kan verspreiden. Ductale kankers komen het meest voor: in 85 procent van de gevallen gaat het om een ductale vorm van borstkanker.
In welk stadium?
Voordat de arts een goed behandeladvies kan geven, moet duidelijk zijn in wat voor een stadium de borstkanker zich bevindt. Soms wordt de borstkanker al in een voorstadium ontdekt. Dan beperkt de tumor zich tot de plek waar hij is ontstaan. We spreken dan zoals gezegd van een carcinoom “in situ”. Is de tumor in een later stadium dan gebruiken artsen de medische term 'carcinoom' en beoordelen het stadium van de borstkanker via de zogenoemde TNM-code. Deze TNM-methode wordt over de hele wereld gebruikt.
Erfelijke vorm van borstkanker
In ongeveer 5% van de gevallen is borstkanker erfelijk. Dat wil zeggen dat er dan sprake is van dragerschap van het BRCA (breastcancer) 1 of het BRCA 2 gen. Tijdens het onderzoeks- en behandeltraject zal uitvoerig met u gesproken worden over deze kans. Indien de kans groot is, zal u verwezen kunnen worden naar de afdeling klinische genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).
Daartoe zal een zogenaamde familieanamnese afgenomen worden. Afhankelijk van het aantal familieleden, hun leeftijd ten tijde van de diagnose van borstkanker of eierstokkanker en of het gaat om 1e, 2e of 3e graadsfamilieleden is het risico op gendragerschap al of niet aanwezig. Deze anamnese wordt besproken in het multidisciplinaire overleg in aanwezigheid van een klinisch geneticus (uit het UMCG). De kans dat er in uw situatie een erfelijke vorm van (borst) kanker kan zijn wordt getoetst door de klinisch geneticus. De klinisch geneticus zal vervolgens een advies geven over een verwijzing naar een polikliniek klinische genetica. Het Ommelander Ziekenhuis werkt nauw samen met de polikliniek klinische genetica van het UMCG.
Het kan zijn dat u op basis van uw familiegeschiedenis of op basis van gendragerschap anders gecontroleerd moet worden na de behandeling. Dit wordt meegenomen in de uitleg over controles. In deze uitleg zal ook het controle advies voor uw verdere familie worden meegenomen. Deze adviezen worden door de polikliniek klinische genetica gegeven en zijn gebaseerd op de nieuwste richtlijnen. Meer informatie kunt u lezen op de websites van het UMCG, BorstkankerVereniging Nederland en op kanker.nl.