Arterieel vaatlijden
Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer (slagaderlijk) arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt onze website gebruik van cookies. Klik op 'Voorkeuren instellen' om uw voorkeuren voor het gebruik van cookies aan te geven.
Lees meer over cookies in ons cookiebeleid
Cookievoorkeuren instellen
Onze website maakt gebruik van cookies. Een cookie is een klein bestandje dat met pagina’s van deze website wordt meegestuurd en door uw browser op de harde schijf van uw computer wordt opgeslagen. De cookies op onze website zijn bedoeld om u via ommelanderziekenhuis.nl zo goed mogelijk te bedienen.
Als u geen cookies voor video’s accepteert, kunt u geen video’s op deze website bekijken. Als u geen cookies voor Google Maps accepteert, kunt u geen Google Maps kaarten gebruiken.
Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer (slagaderlijk) arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Er is bij u een afwijking in één van de slagaders vastgesteld. Deze afwijking is het gevolg van de afzetting van vet in de wand en verkalking van de wand van de slagader. Dit proces noemen we atherosclerose (slagaderverkalking).
Atherosclerose wordt eigenlijk ten onrechte aderverkalking genoemd, omdat het juist de slagaders beschadigt. Het is een verzamelnaam voor allerlei processen in de slagaderwand (arteriewand) waardoor deze wand tenslotte verkalkt en verhardt (=sclerose).
Atherosclerose is een verouderingsproces van de slagaders, dat al na het twintigste levensjaar op gang komt. De oorzaak van atherosclerose is niet precies bekend. Wel is duidelijk dat de aanwezigheid van bepaalde risicofactoren het proces van slagaderverkalking aanzienlijk kan versnellen. Sommige factoren hebben een directe schadelijke invloed op de vaat- wand, zoals roken en een hoog cholesterolgehalte. Bij andere factoren, zoals erfelijke aanleg, is het nog niet duidelijk waarom zij de kans op het ontstaan van slagaderverkalking vergroten.
Risicofactoren die een rol spelen in het proces van atherosclerose zijn:
Atherosclerose kan in elke slagader van het lichaam voorkomen. De klachten en verschijnselen zijn afhankelijk van de plaats, ernst en duur van de atherosclerose. Meestal leidt atherosclerose tot vernauwing of zelfs totale afsluiting van de slagader. Het kan echter ook een verzwakking van de wand van de slagader veroorzaken, die dan ten gevolge van de (hoge) bloeddruk te wijd wordt (aneurysmavorming, zie hierna). Deze twee verschillende afwijkingen kunnen ook samen voorkomen.
Een vernauwing of afsluiting van een slagader heeft tot gevolg dat er minder bloed kan stromen naar de weefsels die van dat bloedvat afhankelijk zijn en die daardoor te weinig bloed (en daarmee te weinig zuurstof) krijgen. Weefsel dat te weinig zuurstof krijgt kan door verzuring pijn geven of zelfs afsterven. Dit laatste noemt men een infarct. Het gevolg van verzuring is, als het een slagader naar een been betreft, dat na een klein stukje lopen pijn optreedt in de kuit. Na wat rusten verdwijnt de pijn en kan er weer een stukje gelopen worden (claudicatio intermittens). Kijk voor meer informatie in de folder ‘Etalagebenen’ van de Nederlandse Hartstichting. Uiteindelijk kan het zo zijn dat er nog maar zo weinig bloed naar het been stroomt, dat er al in rust pijn in het been optreedt. Bij vernauwing van de kransslagaders van het hart treedt pijn op de borst op bij inspanning (angina pectoris). Wordt de vernauwing erger of de inspanning te veel, dan kan zelfs een hartinfarct ontstaan. Wanneer het een vernauwing van een halsslagader betreft, kunnen er bijvoorbeeld spraakstoornissen, blindheid of verlammingen optreden, die meestal van voorbijgaande aard zijn, maar ook blijvend kunnen zijn (herseninfarct). Kijk voor meer informatie in de folder ‘Vernauwde Halsslagader’ van de Nederlandse Hartstichting. Behalve een vernauwing of een afsluiting van een slagader kan arteriosclerose ook een ‘embolie’ veroorzaken. Er breekt dan een stukje van de verkalkte plaques (embolie) los, dat wordt meegevoerd naar een kleiner bloedvat verder stroomafwaarts. Dat kleinere bloedvat kan dan plotseling door de embolie worden af- gesloten, waardoor het lichaamsdeel of orgaan, dat daarvan afhankelijk is, geen of onvoldoende bloed krijgt.
Om de mate van vernauwing en de exacte lokalisatie vast te stellen zijn enkele onderzoeken noodzakelijk. Veelal zal dit in eerste instantie een onderzoek in het vaatlaboratorium zijn. Kijk voor meer informatie in de Ommelander Ziekenhuis folder ‘Vaatonderzoek: Doppler, Looptest en Duplex’.
Wanneer een vernauwing behandeling behoeft kan een röntgencontrastonderzoek van de slagaders worden verricht. Kijk voor meer informatie in de folder ‘Angiografie’ van de Nederlandse Hartstichting. Voor het opsporen van een aneurysma is een echografie het onderzoek van keuze.
Atherosclerose kan niet worden genezen. De behandeling van de risicofactoren heeft ten doel het proces stop te zetten en verergering van klachten te voorkómen. In het algemeen wordt een gezonde leefwijze aangeraden:
Naast de adviezen voor een gezonde leefwijze kan, afhankelijk van de ernst van de situatie, besloten worden tot de volgende specifieke behandelingsmogelijkheden:
Allereerst richt dit zich op verdere beperking van de risicofactoren zoals reeds genoemd. Wanneer de vernauwing niet ernstig van aard is kan met looptraining en eventueel het gebruik van bloed verdunnende medicijnen de situatie aanzienlijk verbeteren.
Een dotterbehandeling vindt plaats tijdens een röntgen-contrastonderzoek. Daarbij wordt een slagader aangeprikt en een catheter met aan het eind een leeg ballonnetje in de slagader gebracht. Door het opblazen van het ballonnetje ter plaatse van een vernauwing, wordt deze vernauwing opgerekt. Het bloedvat wordt dan weer beter doorgankelijk. Tegenwoordig bestaat de mogelijkheid om deze behandeling te combineren met het plaatsen van een buisje (een ‘stent’) in het opgerekte vaatsegment, waardoor na het oprekken het bloedvat wijder blijft. Dotteren is een weinig belastende ingreep, die soms poliklinisch kan worden verricht. De methode kent gelukkig slechts zelden ernstige complicaties, hoewel bloedingen kunnen voorkomen op de insteekplaats van de slagader. Uiteraard lukt het niet altijd om een vat op te rekken. Ook komt het voor dat een vernauwing na betrekkelijk korte tijd toch weer opnieuw ontstaat (kijk voor meer informatie in de Ommelander Ziekenhuis folder ‘Dotterbehandeling en stent plaatsen’).
Er zijn verschillende operaties mogelijk. Zo kan een slagader worden ‘schoongemaakt’ door met een operatie de verkalking ter plaatse van de vernauwing weg te halen of het bloedvat ter plaatse van de vernauwing wijder te maken. Deze operatie vindt met name plaats bij een vernauwing in de halsslagader. Bij de meeste andere verstopte slagaders wordt een omleiding gemaakt waarbij een vaatprothese of een ader wordt gebruikt (kijk voor meer informatie in de folder Bypass of omleidingsoperatie van de Nederlandse Hartstichting). De keuze van de operatie is uiteraard van vele zaken afhankelijk. De zwaarte van de operatie en de ernst van mogelijke complicaties, hangt samen met de plaats in het lichaam waar de afsluiting zit en de plaats waar de operatie moet worden uitgevoerd.
Er is een 'Vereniging van vaatpatiënten' die o.a. ook de belangen behartigt van patiënten met arterieel vaatlijden.
Het adres:
Vereniging van vaatpatiënten
Postbus 123
3980 CC Bunnik
telefoon: 030 - 659 4651
Met vragen of problemen kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek Chirurgie, via het algemene telefoonnummer van het Ommelander Ziekenhuis: 088 – 066 1000.
Buiten de kantooruren kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende Hulp. U belt dan ook het algemene nummer van het Ommelander Ziekenhuis: 088 – 066 1000.
Bent u van mening dat bepaalde informatie ontbreekt of onduidelijk is, dan vernemen wij dat graag van u.