Slikproblemen

Bij slikken moeten veel spieren en hersenzenuwen goed samenwerken. Normaal gesproken hoeven we niet na te denken bij het slikken. Door bijvoorbeeld neurologische aandoeningen zoals een beroerte, spierziekten, langdurige beademing of longklachten kan het slikken problemen geven.
Het kauwen en slikken kan dan moeilijker gaan of er kan sprake zijn van verslikken. Bij verslikken komt er speeksel, eten of drinken in de luchtpijp terecht. Meestal volgt dan direct een hoestprikkel. Goed ophoesten zorgt ervoor dat de longen beschermd blijven.

• Hoesten vóór, tijdens of na het slikken;
• Eten, drinken en/of speeksel loopt uit de mond;
• De stem klinkt anders (borrelig) na het eten of drinken;
• Moeite met afhappen / kauwen;
• Voedingsresten blijven in de mond achter;
• Eten en/of drinken duurt langer.
  

Als het eten of drinken moeilijk gaat, bestaat er een risico op uitdroging of ondervoeding.
Wanneer er eten of drinken in de longen terechtkomt door verslikken, kan een longontsteking ontstaan. De kans hierop is groter wanneer er onvoldoende kracht is om goed op te hoesten.

De arts of verpleegkundige schakelt de logopedist in bij slikproblemen. De logopedist doet onderzoek naar de aard en de ernst van de slikproblemen. Ook beoordeelt de logopedist of het slikken van eten en drinken veilig is. In de logopedische behandeling worden gerichte oefeningen gedaan om het slikken te verbeteren.

Als het eten en drinken niet veilig gaat, kan er (tijdelijk) gekozen worden voor een neus-maagsonde. Een neusmaagsonde is een slangetje door de neus naar de maag, waar voeding en vocht doorheen gaat.
Soms is het nodig om het eten en drinken qua dikte en samenstelling aan te passen, waardoor het eten en drinken toch veilig verloopt. Vaak wordt het drinken dan “ingedikt” en het eten gemalen of dik-vloeibaar gemaakt. Een gewoon kopje koffie of bijvoorbeeld een broodje mag dan (tijdelijk) niet, omdat het risico van verslikken te groot is.
Wanneer aanpassingen in het eten en drinken nodig zijn, wordt ook vaak een diëtist betrokken bij de behandeling.

Het is belangrijk voor u en uw omgeving (familie, vrienden) om te weten wat er wel/niet veilig kan worden gegeten en gedronken. Wilt u als familie iets lekkers meebrengen, overleg dan altijd met de verpleegkundige, voedingsassistent of logopedist.

• Ga zo goed mogelijk rechtop zitten tijdens het eten en drinken.
• Het slikken gaat vaak gemakkelijker als u met de kin richting de borst slikt. 
• Eet en drink in een rustig tempo. 
• Neem wat kleinere happen en kleinere slokken. 
• Houd uw aandacht bij het kauwen en slikken.
• Controleer na ieder eetmoment of er iets in de mond is achtergebleven. Zorg dat de mond eerst goed leeg/schoon is voor u bijvoorbeeld gaat praten of liggen.

Voor het slikken van medicijnen is het belangrijk dat u slikt met het hoofd naar voren gebogen.

Uit: Apotheek.nl: Instructies slikken van medicijnen, 19-08-2020.

Voor meer gerichte adviezen kunt u het filmpje “Instructies voor het slikken van medicijnen” bekijken op: https://www.apotheek.nl/instructies/slikken-van-medicijnen

Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd bent. Mocht u nog vragen hebben, neem dan gerust contact op met de afdeling Logopedie van het Ommelander Ziekenhuis Groningen.

Wij zijn op de volgende manieren te bereiken:

Telefoon: 088- 066 1000
Email: logopedie@ozg.nl