Therapeutische laparoscopie

Bij een laparoscopie maakt de arts een paar kleine sneetjes in de buik. Via deze sneetjes wordt een camera en gereedschap in de buikholte gebracht. De gynaecoloog kan de binnenkant van de buik en de organen in de buik bekijken en opereren.

Een therapeutische laparoscopie kan nodig zijn bij:

• Afwijkingen aan de eileiders
• Afwijkingen aan de eierstokken
• Dragerschap van een erfelijke vorm van eierstokkanker 
• Verklevingen in de buikholte
• Een spiraaltje dat niet in de baarmoederholte maar in de buikholte ligt.

Afwijkingen aan de eileiders
Soms is een eileider beschadigd door vochtophoping of door een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Vaak is het dan nodig om deze beschadigde eileider te verwijderen.

Afwijkingen aan de eierstokken
De meest voorkomende afwijking aan de eierstokken zijn cystes. Een cyste een holte gevuld met vocht. Een cyste hoeft niet altijd behandeld te worden. Wanneer er wel gekozen wordt voor een operatieve behandeling, zal bij vrouwen voor de overgang geprobeerd worden de cyste uit de eierstok te verwijderen. Dit is beter voor de vruchtbaarheid en voorkomt het mogelijk eerder optreden van de overgang. Bij vrouwen na de overgang zal bij een afwijking van de eierstok doorgaans de gehele eierstok worden verwijderd.

Soms wordt dan geadviseerd om de andere eierstok ook meteen te verwijderen.

Dragerschap van een erfelijke vorm van eierstokkanker
Vrouwen die drager zijn van erfelijke eierstok- en borstkanker (BRCA 1 of 2 gendragers) kunnen beide eierstokken en eileiders laten verwijderen. Dit verlaagt de kans op eierstokkanker voor deze vrouwen sterk.

Verklevingen in de buikholte
Buikpijn kan het gevolg zijn van verklevingen in de buikholte. Deze kunnen ontstaan na een infectie in de buikholte of in reactie op een eerdere operatie in de buik. Bij een laparoscopie kunnen de verklevingen worden doorgenomen. Er bestaat een kans dat na deze operatie er toch nieuwe verklevingen ontstaan.

Een spiraaltje dat niet in de baarmoeder maar in de buikholte ligt
Wanneer een spiraaltje via de baarmoederwand in de buikholte terecht is gekomen, kan deze niet meer via de vagina worden verwijderd. Er is dan een kijkoperatie nodig om het spiraaltje uit de buikholte te verwijderen.

De meeste operaties verlopen zonder problemen. Er is altijd wel een kans op complicaties.

Bloedverlies
Bij een operatie is er altijd bloedverlies. Wanneer er veel bloedverlies is bij het verwijderen van een cyste, kan de gynaecoloog er voor kiezen de gehele eierstok te verwijderen. Een bloeduitstorting kan het lichaam meestal zelf verwerken. Dit vraagt wel een langere periode van herstel. Soms gaan de wondjes in de buikholte opnieuw bloeden, dit heet een nabloeding. Bij een ernstige nabloeding is soms een tweede operatie nodig.

Infectie
Tijdens de operatie wordt uw blaas leeggemaakt met een katheter. Daardoor kan een blaasontsteking ontstaan. Heeft u pijn bij het plassen na de operatie? Laat dan uw urine nakijken bij uw huisarts of gynaecoloog. Een blaasontsteking is goed te behandelen met antibiotica.
Infectie kan ook optreden bij de wondjes. Krijgt u na de operatie koorts of roodheid rondom de wondjes? Neem dan contact op met uw huisarts of uw gynaecoloog. Het kan zijn dat u een wondinfectie hebt. Ook dit is goed te behandelen.

Schade aan andere organen
De urineleiders, blaas of darmen kunnen beschadigen tijdens de operatie. Dit is goed te behandelen, maar het vraagt extra zorg en het herstel zal langer duren.
Soms wordt een beschadiging pas na enkele dagen duidelijk, meestal door koorts en toenemende buikpijn. Neemt u dan contact op met uw huisarts of uw gynaecoloog. Soms is een tweede operatie nodig om een beschadiging weer op te lossen.

Verklevingen
Bij elke operatie in de buik bestaat kans op het ontstaan van verklevingen. Verklevingen geven maar zelden klachten.

Afspraak bij de anesthesist
Ter voorbereiding op de operatie, krijgt u een afspraak met de anesthesist. Met de anesthesist bespreekt u de algehele narcose die u tijdens de operatie krijgt. Er wordt bloed afgenomen en afhankelijk van uw leeftijd en voorgeschiedenis wordt er een hartfilmpje (ECG) gemaakt. Heeft de anesthesist u goedgekeurd voor de operatie? Dan kan deze gepland worden.

Moet u voor thuis dingen regelen?
U moet er rekening mee houden dat u weinig kunt als u thuiskomt. De eerste tijd thuis hebt u zeker enige hulp nodig. Het herstel na een kijkbuisoperatie duurt meestal ongeveer twee weken. U mag niet zelf naar huis rijden.

Mag ik eten en drinken op de dag van de operatie?
Wordt u geopereerd op de dag dat u wordt opgenomen? Dan komt u nuchter naar het ziekenhuis. Dit betekent dat u enkele uren voor de operatie niet mag eten en drinken. Hoe lang u niet mag eten en drinken, hoort u van de anesthesist tijdens het anesthesiespreekuur. Als u niet nuchter bent, kan de anesthesist besluiten de operatie niet door te laten gaan.

Mag ik mijn schaamhaar scheren?
Scheren en ontharen vergroot de kans op een infectie. Wilt u minimaal een week voor de operatie uw schaamhaar niet meer scheren of uzelf op andere wijze ontharen?

Op de dag van de kijkoperatie wordt u opgenomen in het ziekenhuis. De operatie zelf duurt ongeveer een half uur tot een uur. Meestal bent u in totaal een dagdeel in het ziekenhuis. Van tevoren legt een verpleegkundige uit wat er gaat gebeuren tijdens de operatie en hij/zij voert controles uit. De verpleegkundige brengt u daarna naar de ontvangstruimte van de operatieafdeling. Daar krijgt u een infuus en wordt u verbonden aan bewakingsapparatuur. Wanneer u naar de operatiekamer wordt gebracht, ontmoet u de gynaecoloog die de operatie uitvoert. Het team neemt dan nogmaals alle gegevens door. Daarna wordt u onder narcose gebracht door middel van slaapmedicatie via het infuus. De blaas wordt dan met een katheter leeggemaakt.

Als u (nog) een baarmoeder heeft, kan de gynaecoloog er voor kiezen een instrumentje in de baarmoeder te brengen, waarmee de baarmoeder bewogen kan worden tijdens de operatie. Dan maakt zij in de onderrand van de navel een sneetje van ongeveer één centimeter. Via dit sneetje brengt zij een kijkbuis met een camera in. Dan wordt er gas in uw buik vrijgelaten waardoor er ruimte ontstaat rondom de baarmoeder, eierstokken en eileiders. Daarna worden 2 extra sneetjes gemaakt (de precieze plek is afhankelijk van de gynaecoloog die u opereert) waardoor zij gereedschap in uw buik kan inbrengen. Met dit gereedschap kan zij de operatie zoals met u afgesproken uitvoeren. Wanneer er eierstokken of een grote cyste uit de buik worden verwijderd, moet een van de sneetjes aan het einde van de operatie soms groter gemaakt worden. Aan het einde van de operatie verwijderd de gynaecoloog het gereedschap uit uw buik en laat het gas uit uw buik lopen. De sneetjes die gemaakt zijn worden daarna gehecht door de gynaecoloog.

Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer gebracht waar u bijkomt van de operatie. De verpleegkundige voert een aantal controles uit. Als de controles goed zijn, brengt de verpleegkundige u terug naar de afdeling. Op de afdeling krijgt u pijnstilling via het infuus. De verpleegkundige controleert u en informeert u over uw toestand. In de meeste gevallen kunt u na een kijkoperatie na een paar uur alweer naar huis. In sommige gevallen wordt ervoor gekozen om u een nachtje in het ziekenhuis te laten blijven. Hiervoor wordt bijvoorbeeld gekozen als u erg misselijk blijft of veel pijn hebt. Voordat u naar huis mag krijgt u van de verpleegkundige informatie over de verzorging van de wondjes en hechtingen. Wanneer er weefsel is opgestuurd voor onderzoek krijgt u een belafspraak met de gynaecoloog of doktersassistente om de uitslag van het weefselonderzoek te bespreken. Een controleafspraak op de poli is doorgaans niet nodig.

Schouderpijn
U kunt na een kijkoperatie last hebben van schouderpijn. Dit komt door het gas in de buik tijdens de operatie. Dit kan het middenrif prikkelen en dat voelt u als schouderpijn. Deze pijn verdwijnt meestal dezelfde dag. Sommige vrouwen blijven een paar dagen last hebben van pijn. Dit is normaal.

Wondjes
De wondjes in uw buik zijn gehecht. Met de hechtingen kunt u gewoon douchen of in bad gaan. U krijgt onderhuidse oplosbare hechtingen. Deze hoeven niet te worden verwijderd. De meeste vrouwen kunnen na een week of twee na een kijkoperatie weer werken.

Vermoeidheid
Door de narcose kunt u een paar dagen suffig zijn. Sommige vrouwen hebben na een laparoscopie klachten als duizeligheid, slapeloosheid, moeheid en concentratiestoornissen. Deze klachten zijn vervelend, maar ze verdwijnen na verloop van enige tijd vanzelf.

Bloedverlies
Soms treedt er bloedverlies uit de vagina op. Dit is binnen 2 weken verdwenen. Bij bloedverlies meer dan een menstruatie moet u bellen met het ziekenhuis.

Bij de volgende klachten moet u uw huisarts of uw gynaecoloog waarschuwen: 

• buikpijn die niet minder maar juist steeds heviger wordt
• koorts (38 graden Celsius of hoger) 
• roodheid en zwelling van de wondjes
• vochtverlies uit de wondjes

Alhoewel de kans daarop klein is, bestaat de mogelijkheid dat u een infectie heeft. In dat geval heeft u antibiotica nodig. Ook kan bij een sterilisatie via een kijkoperatie ongemerkt uw darm beschadigd zijn. U krijgt dan binnen enkele dagen steeds meer buikpijn en vaak ook koorts. Het gebeurt zelden, maar het is belangrijk dat u dan op tijd contact opneemt met het ziekenhuis.

Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Gynaecologie, via het algemene nummer van het ziekenhuis 088 - 066 1000.

Een kijkoperatie in de buik wordt ook wel een laparoscopie genoemd. Het is mogelijk dat er tijdens een kijkoperatie alleen naar uw baarmoeder, eierstokken en eileiders wordt gekeken,, Er kan ook een behandeling plaatsvinden tijdens een kijkoperatie, zoals het verwijderen van een cyste uit een eierstok. Dit wordt door uw gynaecoloog van te voren met u afgesproken. Deze video van de gynaecoloog.nl geeft uitleg over kijkoperaties in de buik.

Bekijk via deze link de video ‘Video 1. Kijkoperatie in de buik’: https://www.degynaecoloog.nl/informatiefilms/gynaecologische-operaties/

Bij de totstandkoming van deze brochure is gebruik gemaakt van de brochure: de laparoscopische operatie…. (NVOG-2001, Utrecht)